15 năm công tác đào tạo của Khoa Kiến trúc – Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội (2008 – 2023)

MTXD - Từ những năm đầu của thập niên 2000, trường Đại học Kinh doanh Công nghệ Hà Nội bắt đầu tiến hành đào tạo một số ngành trong khối Kỹ thuật - Công nghệ. Khoa Kiến trúc được thành lập từ năm học 2008 – 2009. GS Hiệu trưởng Trần Phương đã ký quyết định thành lập Khoa Kiến Trúc, tách riêng từ Khoa Kiến Trúc - Xây dựng.

So với các ngành đào tạo truyền thống của Nhà trường như Quản trị kinh doanh, Tài chính – Ngân hàng, Công nghệ thông tin….Khoa Kiến trúc đã được thành lập đến nay 15 năm, là một khoa khá “trẻ “ so với quá trình thành lập và phát triển 28 năm của trường Đại học Kinh doanh Công nghệ Hà Nội. Trường hiên nay đã có 27 ngành đào tạo, theo 4 khối Quản trị kinh tế, tài chính, Khối kỹ thuật Công nghệ, Khối Ngôn ngữ và Khối sức khỏe.

Thật ra ngành đào tạo Kiến trúc không phải thuần túy là khối Kỹ thuật - công nghệ, mà là chuyên ngành mang tính kết hợp chặt chẽ giữa Kỹ thuật, Công nghệ, Nghệ thuật và Xã hội học.

Cán bộ giảng viên Khoa Kiến trúc Trường Đại học Kinh doanh & Công nghệ Hà Nội

Quá trình thành lập và phát triển, khoa Kiến trúc nhận được sự chỉ đạo và hỗ trợ chặt chẽ của GS Hiệu trưởng Trần Phương và Ban Giám hiệu Nhà trường, Khoa đã dần khẳng định được vị thế của một cơ sở đào tạo Kiến trúc sư có uy tín trong cả nước. Trải qua nhiều thăng trầm của thị trường Xây dưng, khoa Kiến trúc vẫn kiên trì mục tiêu đào tạo theo định hướng Kiến trúc sư thực hành. Hiện nay, toàn quốc có khoảng hơn 26.000 Kiến trúc sư đang hoạt động. Khoa Kiến trúc - trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội tổ chức bảo vệ đồ án tốt nghiệp cho khoảng hơn 1675 sinh viên, cấp bằng tốt nghiệp Kiến trúc sư theo luật Giáo dục Đào tạo. Các Kiến trúc sư trẻ đều đang tham gia hoạt động trong các linh vực tư vấn thiết kế, quản lý xây dựng, trang trí nội thất, kinh doanh sản phẩm vật liệu xây dựng và thi công xây dựng …

Năm 2016, Khoa bắt đầu đào tạo hệ Thạc sĩ Kiến trúc theo Quyết định số 4497/QĐ - BGDĐT. Khoa đã tuyển sinh 2 khóa đầu tiên. Năm 2019 tổ chức bảo vệ tốt nghiệp, và năm 2020 đã trao bằng Thạc sĩ Kiến trúc đầu tiên cho 8 học viên. Hiện Khoa đang thực hiện khóa đào tạo thạc sỹ Kiến trúc cho 16 học viên người Trung Quốc (2023- 2024)

Kiến trúc là một cấu thành quan trọng về không gian, chức năng và mỹ quan của Đô thị. Phát triển Kiến trúc thúc đẩy và gắn liền với phát triển Đô thị. Việt Nam đang có khoảng 885 đô thị, từ đô thị loại đặc biệt đến đô thị loại V. Quá trình đô thị hóa đang diễn ra nhanh chóng. Hiện nay, dân số đô thị chiếm khoảng 41,2 % dân số toàn quốc, đến năm 2025 tỷ lệ này sẽ là 45%. Công tác quản lý đô thị đang tồn tại nhiều bất cập, đang đứng trước những thách thức của sự phát triển thiếu hài hòa, đồng bộ về nhà ở, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Nhiệm vụ công tác quản lý đô thị và công trình xây dựng đòi hỏi việc quản lý hiệu quả các nguồn lực đô thị, đầu tư xây dựng, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, khắc phục mâu thuẫn giữa bảo tồn di sản, bản sắc văn hóa địa phương và phát triển. Công tác đào tạo nguồn nhân lực quản lý đô thị tại các đô thị đang là yêu cầu mang tính thời sự và cấp thiết. Khoa Kiến trúc đã được phép mở ngành đào tạo Quản lý Đô thị và Công trình, mã ngành 7580106, theo quyết định số 2663/QĐ-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 24/7/2018. Từ năm học 2019-2020 đến nay khoa đã tuyển được 5 khóa học. Năm 2023 khóa sinh viên đầu tiên của ngành Quản lý đô thị và Công trình (2019-2023) đã tốt nghiệp ra trường với kết quả tốt đẹp, các em đều đã nhận được việc làm phù hợp.

Công tác đào tạo

Có thể nói công tác đào tạo Kiến trúc sư tại trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội những năm qua đã trải qua những giai đoạn thăng trầm của cơ hội phát triển cũng như khó khăn của thị trường xây dựng của đất nước. Hơn 80% các em sinh viên tốt nghiệp ra trường sau 3-5 tháng đã tìm được việc làm, trong số đó, có nhiều ý kiến đánh giá tốt được các doanh nghiệp, công ty, đơn vị tư vấn kiến trúc xây dựng phản hồi về khoa. Hiện nay, một số em đã khởi nghiệp thành công và giữ cương vị CEO các doanh nghiệp kiến trúc, xây dựng, nội thất, văn phòng tư vấn thiết kế.

Ảnh Internet

Cải tiến chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy

Thực hiện chỉ đạo của Hiệu truởng Nhà trường, trong 15 năm qua, khoa Kiến trúc đã bốn lần đổi mới nội dung chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy. Chương trình đào tạo Kiến trúc sư của trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ hiện nay đã thực hiện mục tiêu tiếp cận thực tế đất nước và xu hướng đào tạo kiến trúc trên thế giới. Tuy thời gian đào tạo là 4.5 năm, giảm 0.5 năm so với các trường có đào tạo kiến trúc sư ở trong nước, nhưng chương trình đào tạo đáp ứng yêu cầu khung của Bộ Giáo dục đào tạo, cung cấp khối lượng kiến thức đại cương và chuyên nghiệp cần thiết cho sinh viên với 155 tín chỉ.

Theo kế hoạch Nhà trường, khoa Kiến trúc đã rà soát, cải tiến và xây dựng chương trình đào tạo cho hai ngành Kiến trúc và Quản lý đô thị & công trình được áp dụng từ khóa AR24 và QĐ24 theo hình thức đào tạo tín chỉ, theo đúng tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chương trình đào tạo Kiến trúc sư đã cải tiến, đặc biệt môn tiếng Anh và tin học ứng dụng sẽ cần được điều chỉnh để phù hợp với xu hướng và yêu cầu hội nhập kinh tế và phát triển công nghệ số trong thiết kế quy hoạch và kiến trúc trong cuộc cách mạng 4.0, trong khi vẫn nâng cao giá trị bản sắc Việt Nam. Chương trình đào tạo ngành Quản lý đô thị và công trình, lần đầu tiên được xây dựng, các học phần chuyên nghiệp đã tham khảo kinh nghiệm đào tạo trong nước, quốc tế cũng như các yêu cầu mang tính thời sự của thực tiển quản lý phát triển đô thị và quản lý xây dựng của đất nước.

Công tác nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế

Công tác hợp tác Quốc tế đã bắt đầu triển khai để nâng cao năng lực và chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của khoa Kiến Trúc. Năm 2012, Hội thảo Quốc tế về Phát triển công trình Xanh - Công trình Bền vững giữa Khoa Kiến trúc phối hợp với trường Đại học kỹ thuật Brandenburg, Đại học tổng hợp Cottbus (BTU Cottbus) - Cộng hoà Liên bang Đức, Hội đồng công trình xanh Đức và Viện hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) đã được tổ chức thành công tại trường Đại học Kinh doanh Công nghệ Hà Nội. Kết quả Hội thảo đã được đánh giá cao. Tháng 03 năm 2015, Hội thảo lần thứ hai đã được tổ chức tại Hà Nội, với chủ đề “ Xanh hóa chương trình đào tạo Kiến Trúc sư” để trao đổi kinh nghiệm giữa Việt Nam và CHLB Đức trong đào tạo phát triển Kiến trúc Xanh.

• Tháng 09 năm 2013, Khoa Kiến trúc đã trở thành thành viên trong mạng lưới các trường Đại học Quốc tế đào tạo từ xa về phát triển công trình xây dựng Bền vững. Năm 2015, 02 Giảng viên của Khoa đã tham gia Hội thảo nghiên cứu khoa học phối hợp với trường Đại học tổng hợp Cottbus tại CHLB Đức.
• Từ tháng 11 năm 2013, khoa Kiến trúc đã tiếp nhận và phối hợp đào tạo với đoàn gồm giảng viên và sinh viên của trường đại học Swinburne - Australia (Úc) sang nghiên cứu thực địa tại phố cổ Hà Nội - Việt Nam. Hai khoa của hai trường đã xây dựng chương trình hợp tác đào tạo và nghiên cứu khoa học sinh viên Việt - Úc thường niên từ năm 2014 đến năm 2017 và đạt được kết quả tích cực, tạo được môi trường học tập mang tính quốc tế cho sinh viên của Khoa. Tháng 03/2015 Khoa Kiến trúc tổ chức Hội thảo về Nhà ở thu nhập thấp với trường đại học MahiDol – Thái Lan và Bộ Nhà ở Thái Lan.
• Một số giảng viên của Khoa đã chủ trì và tham gia 7 đề tài NCKH cấp Bộ Xây dựng và Bộ Giáo dục & Đào tạo, đã được nghiệm thu đạt kết quả tốt.
• Các giảng viên của Khoa đã và đang biên soan 5 giáo trình, trong đó 2 giáo trinh đã được xuất bản.

Tham gia các cuộc thi và các giải thưởng sinh viên

Trong những năm vừa qua, sinh viên khoa Kiến trúc đã tham gia các cuộc thi về Đồ án sinh viên Kiến Trúc; Festival sinh viên Kiến trúc toàn quốc và đã đạt một số giải thưởng đáng khích lệ.

Trong các cuộc thi Festival Sinh Viên Kiến trúc toàn quốc năm 2012, 2014, 2016, 2020 và 2022 do Hội kiến trúc sư Việt Nam tổ chức cho các cơ sở đào tạo Kiến trúc toàn quốc tại các thành phố Đà Nẵng, Đà Lạt, Bình Dương, Phú Yên, Đoàn sinh viên của Khoa Kiến trúc tham gia và đều đạt nhiều giải thưởng cao. Tổng số trong đó có 12 giải Nhất, 14 giải Nhì, 15 giải Ba, 4 giải Khuyến khích cho các cá nhân và đồng đội, được Ban tổ chức và Hội kiến trúc sư Việt Nam đánh giá cao và trao bằng khen.

Đoàn Kiến trúc Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội (HUBT) thắng lớn tại Liên hoan Sinh viên Kiến trúc toàn quốc lần thứ XIII

Sinh viên khoa Kiến trúc cũng đã tham gia các cuộc thi Kiến trúc xanh Go Green do Hội Kiến trúc sư Việt Nam và công ty Spec tổ chức năm 2015, 2016 cũng như Cuộc thi Đồ án tốt nghiệp Kiến trúc Xanh do Viện Phát triển Đô thị Xanh tổ chức các năm 2017, 2018, 2019, 2021, 2023, Sinh viên khoa Kiến trúc đã đạt được 03 giải Nhì, 04 giải Ba và 07 giải Khuyến khích.

Sinh viên khóa Ar16 và Ar18 của Khoa Kiến trúc cũng đã đạt được 02 giải thưởng Loa thành, giải Ba và giải Khuyến khích cho Đồ án tốt nghiệp xuất sắc do Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ Xây dựng, Hội Kiến trúc sư Việt Nam và Đoàn Thanh niên CS Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức.

Khó khăn và thách thức

Khó khăn:

Khó khăn của các trường đào tạo kiến trúc nói chung, đặc biệt của các cơ sở đào tạo ngoài công lập và của khoa Kiến Trúc – trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ nói riêng hiện nay là lượng sinh viên đầu vào khối thi vẽ năng khiếu, trong những năm gần đây giảm dần, ảnh hưởng tới công tác tuyển sinh. Giai đoạn 2010 - 2014, trung bình mỗi năm khoa tuyển sinh được 14 lớp, khóa Ar 17 đạt tới 19 lớp. Số lượng sinh viên vào học trung bình mỗi khóa gần 400 sinh viên. Trong khoảng 4 năm trở lại đây, mỗi năm lượng sinh viên giảm chỉ còn 2 lớp và 1 lớp với gần 60 và khoảng hơn 30 sinh viên mỗi khóa. Đây là một khó khăn cũng như thách thức lớn trong quá trình đào tạo của khoa Kiến trúc hiện tại và tương lai. Nguyên nhân khách quan sau:

• Kể từ khi Bộ Giáo dục & Đào tạo áp dụng chương trình thi tốt nghiệp 2 trong 1 (lấy kết quả thi tốt nghiệp để xét kết quả thi đại học) làm cho thí sinh tại các trường THPT không có thời gian để luyện thi môn vẽ năng khiếu như các năm trước đây.
• Số lượng thí sinh đầu vào đã ít, cơ sở đào tạo kiến trúc mở thêm ngày càng nhiều (hơn 30 cơ sở đào tạo), thí sinh thu hút vào các trường đào tạo công lập, nên các cơ sở đào tạo ngoài công lập càng khó tuyển sinh.
• Nghề Kiến trúc sư cũng đang đứng trước những thách thức của Đầu tư công, Đầu tư Xây dựng đang suy giảm và sự cạnh tranh trúng thầu thi tuyển kiến trúc của tư vấn Kiến trúc nước ngoài với hầu hết các công trình xây dựng, kiến trúc tại các địa phương trên cả nước.
• Từ lượng sinh viên thi năng khiếu ít, nên các trường đào tạo Kiến trúc buộc phải hạ thấp đầu vào đối với các thí sinh ngành Kiến trúc. Đây là một khó khăn lớn ảnh hưởng tới chất lượng đào tạo, buộc các thầy cô giáo trong khoa đang nghiên cứu cải tiến phương pháp giảng dạy và phương thức truyền đạt kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên.
• Số lượng sinh viên đầu vào ít nên định mức số giờ giảng giảm đáng kể, nhiều giảng viên không đủ giờ giảng, đã ảnh hưởng không nhỏ tới mức lương và đời sống của các thầy cô giáo, một số thầy cô giáo phải làm thêm các công việc khác.

Thách thức

Thách thức sự thay đổi nhanh chóng của công nghê số và tự động hóa AI trong thiết kế kiến trúc và quản lý đô thị. Yêu cầu sự thay đổi nhận thức, tư duy cũng như yêu cầu về kiến thức, kỹ năng của đội ngũ cán bộ quản lý đào tạo và giảng viên của Khoa Kiến trúc.

Khủng hoảng kinh tế toàn cầu trong những năm gần đây tác động mạnh mẽ tới lĩnh vực kiến trúc – đầu tư xây dựng dẫn đến thị trường Bất động sản và thị trường lao động Kiến trúc, Xây dựng trầm lắng và ảnh hưởng tới cơ hội làm nghề của Giảng viên và sinh viên tốt nghiệp.

Định hướng đào tạo

Trong những năm tới Khoa Kiến trúc tiếp tục duy trì định hướng đào tạo Kiến trúc sư và Cử nhân Quản lý đô thị & công trình thực hành và đào tạo Sau đại học theo định hướng nghiên cứu ứng dụng.

Tiếp tục xanh hóa chương trình đào tạo, cung cấp kiến thức cho người học kỹ năng phục vụ phát triển Kiến trúc và đô thi theo hướng phát triển bền vững và giảm phát thải.

Kiến nghị Lãnh đạo Nhà trường hỗ trợ cho mở thêm một số mã ngành đào tạo theo yêu cầu thị trường đang cần như Kiến trúc nội thất, Kiến trúc cảnh quan và Công nghệ kiến trúc

 Nhân dịp lễ kỉ niệm 15 năm đào tạo tôi xin thay mặt lãnh đạo Khoa Kiến trúc xin trân trong cảm ơn sự đóng góp quý báu của các thầy cô giáo cơ hữu cũng như thỉnh giảng đã vượt qua khó khăn, yêu nghề và xây dựng Khoa nhiều năm qua. Xin trân trong cám ơn sự chỉ đạo, quan tâm và hỗ trợ quý báu của GS Hiệu trưởng Trần Phương, của Đảng ủy và Ban Giám hiệu Nhà trường và các Phòng, Ban, Trung tâm của Trường. Xin cảm ơn tất cả các bạn học viên và sinh viên đã và đang theo học tại Khoa. Xin trân trọng cảm ơn sự hợp tác quý báu của các cơ quan, đối tác trong và ngoài nước.

GS TS NGUYỄN HỮU DŨNG

 Chủ nhiệm Khoa Kiến trúc