18 Thành phố lâu đời nhất trên thế giới

MTXD - Trong lịch sử cổ đại, rất nhiều thành phố được lập nên làm thủ phủ cho các đế chế thống trị. Trải qua nhiều cuộc tranh giành, những trung tâm văn hóa và khu buôn bán sầm uất này bị chôn vùi. Ngày nay, các nhà khảo cổ đã tìm thấy các thành phố có tuổi thọ lâu đời nhất trên thế giới. Bài viết nói về những đô thị có dân cư sinh sống liên tục được thành lập sớm nhất trên thế giới.

1-Damascus (Syria)

Là thủ đô của Syria Damascus cũng là thành phố lớn nhất của đất nước này, với diện tích 573 km2 và dân số trên 4,5 triệu người. Với biệt danh là Thành phố Nhài, Damascus được thành lập vào khoảng những năm 10.000 - 8.000 TCN. Mặc dù lịch sử chính xác của thành phố vẫn đang được bàn cãi, nhưng Damascus đã được công nhận là một trong những thành phố liên tục có người sống lâu đời nhất trên thế giới.

Từ thời xa xưa Damascus là một trung tâm văn hóa, thương mại và hành chính, là điểm đến của các thương nhân và thợ thủ công bản địa và ở nước ngoài. Thành phố này được đánh dấu bởi nhiều nền văn minh: Hy Lạp, La Mã, Byzantine và Hồi giáo. Vì vậy các kiến trúc lâu đời ở thành phố này luôn là điểm thu hút của khách du lịch đến từ khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên thời gian gần đây, một số cư dân tại Damascus đang lo sợ điều tồi tệ nhất khi Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS chống lại quân đội ở miền bắc Syria có thể tiến vào Thủ đô.

Mặc dù có sự bảo đảm của chính phủ nhưng mọi người rất lo lắng khi những kẻ được gọi là những chiến binh thánh chiến thâm nhập vào thành phố này!

Toàn cảnh thành phố Damascus từ trên cao

Thành phố Damascus

2-Athens (Hy Lạp)

Là thủ đô và cũng là thành phố lớn nhất Hy Lạp, Athens là một trong những thành phố cổ nhất trên thế giới với lịch sử được ghi chép ít nhất là 3000 năm. Athens Cổ đại là một thành bang hùng mạnh. Là một trung tâm nghệ thuật, học thuật và triết học, là địa điểm có Hàn lâm Học viện và nhiều nhà triết học, nhà văn, nhà chính trị nổi tiếng của thế giới cổ đại.

Athens được xem như là cái nôi của nền Văn minh Phương Tây và là nơi sinh của khái niệm dân chủ. Đến với Athens bạn sẽ được chiêm ngưỡng các Đền thờ của các vị thần trong Thần thoại Hy Lạp như Đền thờ thần Zeus, thần Athena Nike, Đền Erechtheion.. .

Ngày nay Athens là thành phố lớn thứ 8 châu Âu, là trung tâm của cuộc sống chính trị, văn hóa, công nghiệp, tài chính, kinh tế của Hy Lạp với diện tích 411,717 km2 và dân số gần 4 triệu người.

Thành phố Athens về đêm

Vẻ đẹp nên thơ cửa thành phố lâu đời nhất thế giới Athens

3-Byblos (Li-băng)

Theo thần thoại Sanchuniathon của người Phoenician thì thành phố được xây dựng bởi Cronus như là thành phố đầu tiên của người Phoenician và nó trở thành một khu định cư kể từ năm 5.000 TCN.

Đây là một địa điểm hấp dẫn đối với các nhà khảo cổ vì các mảnh ghép kế tiếp trong nhiều thế kỷ trước về cuộc sống con người. Nhắc đến Byblos, chúng ta không thể không nhắc tới Vườn treo Byblos. Chúng được cho là do vua Nebuchadnezza II xây dựng nên từ khoảng năm 600 TCN để giúp cho Hoàng hậu của ông là Amyitis con gái nhà vua Uvaxshtra của Đế quốc Mada để quên đi nỗi nhớ quê hương ở Vùng đất Lưỡng Hà.

Ngày nay Byblos vẫn giữ được nét xinh đẹp, cổ kính và duyên dáng của nó với diện tích 17 km2 và 100.000 dân nằm bên cạnh bờ biển Địa Trung Hải của Li-băng.

Byblos (Bây-bi-lon)

Byblos

4-Jerusalem (Israel)

Theo thần thoại và truyền thuyết Do Thái, vua David của Israel đã xây dựng thủ đô của Vương quốc Israel thống nhất và vua Solomon xây Đền Thờ Đầu tiên. Còn theo Tân Ước, chính tại Jerusalem Chúa Jesus đã bị đóng đinh trên thập tự giá và trong truyền thống Hồi giáo dòng Sunni đây là thành phố quan trọng thứ ba (sau Mecca và Medina) bởi theo Qur'an đây là điểm dừng chân trong Hành trình Đêm kỳ bí của ông.

Nói đến đây chúng ta có thể nhận thấy rằng tính lịch sử và sự quan trọng của Jerusalem. Theo sử sách ghi lại thì thành phố này được thành lập từ khoảng thiên niên kỷ thứ 4 trước Công nguyên và trở thành một thánh địa chung của cả ba tôn giáo Do Thái giáo, Cơ Đốc giáo và Hồi giáo, lưu giữ nhiều di tích tôn giáo và là điểm hành hương hàng năm. Vì vậy khi đến thăm thành phố này, các bạn có thể chiêm ngưỡng sự đa dạng của các công trình kiến trúc tôn giáo tại đây.

Với dân số hơn 1 triệu người Jerusalem là thành phố tiêu biểu về sự đa dạng của cộng đồng cácdân tộc sinh sống tại đây, các dòng tôn giáo và những nhóm kinh tế xã hội.

Jerusalem

Jerusalem

5-Varanasi (Ấn Độ)

Nằm bên bờ sông Hằng, lịch sử thành phố cổ xưa này được ghi chép từ thế kỷ 12 TCN, nơi đây còn là một trong Tứ Thánh địa của Phật giáo. Đối với những người theo đạo Hindu họ tin rằng thành phố Varanasi do thần Shiva sáng lập ra. Nền văn hóa của Varanasi liên hệ sâu sắc với sông Hằng và tầm quan trọng về tôn giáo của sông Hằng.

Thành phố này đã là một trung tâm tôn giáo và văn hóa ở Bắc Ấn Độ trong hàng ngàn năm. Varanasi có phong cách nhạc Hindustani riêng và là nơi đã sản sinh ra nhiều nhà triết lý, nhà thơ, nhà văn và các nhà soạn nhạc nổi tiếng trong lịch sử Ấn Độ. Ngày nay Varanasi được mệnh danh là Thủ đô Văn hóa của Ấn Độ. Hiện thành phố này là Quận thủ phủ của Bang Uttar Pradesh rộng 1550km2 với dân số hơn 5 triệu người.

Varanasi

Varanasi

6-Cholula (Mexico)

Phát triển từ nhiều làng rải rác, thành phố Cholula được thành lập vào khoảng hơn 2500 năm trước và đó là nơi tập hợp của nhiều nền văn hóa Mỹ Latinh như Olmecs, Toltecs, và Aztecs.

Hiện nay Cholula là một thuộc địa nhỏ với 60.000 người, thế nhưng ở đây lại có một công trình đồ sộ vào hàng bậc nhất thế giới. Nhưng có lẽ những bạn đọc Việt Nam vẫn còn rất ít thông tin về công trình này. Đó chính là Đại Kim tự tháp Cholula được giấu kín dưới lớp đất, có đỉnh nằm trên ngọn núi lớn. Đại Kim tự tháp Cholula rộng 450 m và cao 66 m, kim tự tháp có kích thước tương đương 9 bể bơi Olympic.

Người dân địa phương gọi công trình khổng lồ này là Tlachihualtepetl, có nghĩa “ngọn núi nhân tạo”. Hiện Chính quyền Cholula đang thực hiện việc khai thác du lịch một đường hầm dài 800m trong lòng Đại Kim tự tháp này. Cholula năm gần thành phố Puebla - thành phố lớn thứ 4 ở Mexico.

Cholula

Cholula

7-Jericho (Palestine)

Theo Kinh Cựu ước Jericho được ví là "thành phố của những cây cọ" với nhiều suối nước dồi dào ở trong và xung quanh nên Jericho đã trở thành nơi cư trú tuyệt vời, hấp dẫn cho con người cổ đại cư trú từ hàng ngàn năm trước, đặc biệt khi Trái Đất ở trong thời kỳ Younger Dryas (tình trạng lạnh và hạn hán). Khoảng năm 9.600, thời kỳ Younger Dryas đã kết thúc, nhóm người Natuf đã bắt đầu lưu trú lâu dài tại đây, dẫn đến việc hình thành Thành phố Jericho.
Theo Thỏa hiệp Oslo 1994, Israel và chính quyền Palestine ký một thỏa hiệp chung đặt nền tảng cho những quan hệ kinh tế giữa Israel, Jericho và các thành phố khác dưới chế độ tự trị của Palestine. Nhưng đến năm 2006, Israel đã chiếm lại thành phố hơn 20.000 dân này. Dù thường xảy ra tranh chấp về địa chính trị, nhưng Jericho vẫn hấp dẫn được rất nhiều du khách bởi vẻ đẹp cổ đại mà nên thơ!

Jericho

Jericho

8-Aleppo (Syria)

Trong nhiều năm liền, nơi đây chưa từng được coi là một cái nôi của văn minh nhân loại cho tới khi các cuộc khảo cổ tại Tellas-Sawda và Tellal-Ansari, phía Nam thành phố được tiến hành.

Theo nghiên cứu của các nhà khảo cổ học, thành phố Aleppo đã được thành lập vào khoảng 15.000 năm trước. Trong nhiều thế kỷ Aleppo đã là thành phố lớn nhất Đại Syria và là thành phố lớn thứ ba đế chế Ottoman sau Constantinopolis và Cairo.

Ngày nay Aleppo là thành phố lớn nhất ở Syria với hơn 2 triệu dân sinh sống là thủ phủ của tỉnh Aleppo - tỉnh đông dân nhất Syria. Đến với đô thị cổ này các bạn có thể chiêm ngưỡng các công trình nổi bật của Aleppo như Thành Aleppo; Nhà thờ Hồi giáo Al-Saffahiyah; Tòa Thị chính Trung tâm Aleppo và Công viên Aleppo cổ.

Aleppo

Aleppo

9-Plovdiv (Bun-ga-ri)

Plovdiv có lịch sử kéo dài khoảng 6.000 năm với dấu vết của một khu định cư thời kỳ đồ đá có niên đại khoảng 4000 TCN. Trong thời kỳ Hy Lạp cổ đại, thành phố có tên Hy Lạp là Philippopolis, ban đầu nó là một khu định cư Thracia trước khi trở thành một thành phố lớn.

Trong thời Trung cổ nó giữ vị trí chiến lược trong khu vực, trở thành khu vực tranh chấp giữa các đế chế Byzantine và Bungaria. Vào thế kỷ XIV Plovdiv thuộc cai trị của đế chế Ottoman. Năm 1878 Plovdiv đã được chọn làm thủ phủ của khu vực tự trị của Ottoman, miền Đông Rumelia. Vào năm 1885 nó trở thành một phần của Bulgaria với sự thống nhất của khu vực đó và Công quốc Bulgaria.

Ngày nay Plovdiv là thành phố lớn thứ hai ở Bulgaria sau thủ đô Sofia với diện tích 101,98 km2 và dân số gần 400.000 người. Khi đến đây bạn sẽ được chiêm ngưỡng những ngôi nhà cổ kính mang kiến trúc La Mã cổ đại và tận hưởng một bầu không khí thanh bình nơi đây!

Plovdiv

Plovdiv (Bun-ga-ri)

10-Lạc Dương (Trung Quốc)

Tọa lạc trên đồng bằng trung tâm của Trung Quốc, một trong những cái nôi văn minh Trung Hoa, Lạc Dương là một trong bốn cố đô vĩ đại của Trung Hoa. Đô thị cổ nhất Trung Hoa này được manh nha ra đời vào thế kỷ XI TCN, theo lệnh của Chu Công truyền cho Triệu Công Thích xây dựng Thành Chu và nơi đây là kinh đô của Nhà Chu kể từ năm 770 TCN. Lạc Dương tiếp tục trở thành kinh đô của Nhà Đông Hán cho đến thời Tam Quốc Diễn Nghĩa.

Sau một thời gian bị phá hủy do chiến tranh Lạc Dương lại một lần nữa trở thành kinh đô của triều đại nhà Bắc Ngụy, tiếp đó là các triều đại nhà Hậu Lương, Hậu Đường, Hậu Tấn với các cái tên như Đông Đô, Tây Kinh.

Ngày nay Lạc Dương là một thành phố trực thuộc tỉnh Hà Nam, nằm ở phía tây tỉnh Hà Nam có diện tích 15.208 km2 với dân số gần 8 triệu người. Đặt chân đến Lạc Dương du khách như được lạc vào xứ sở của những câu chuyện cổ đại với hàng loạt những công trình kiến trúc mang tính chất biểu tượng cho nền văn hóa Trung Hoa cổ đại như Long Môn thạch quật, Bạch Mã tự, hệ thống các đền miếu Quan Lân...

Lạc Dương

Cố đô Lạc Dương

11-Faiyum - Ai cập

Điểm dừng chân cuối cùng là tại đất nước của các Pharaoh, Ai Cập. Nằm cách Tây Nam Cairo 130km, Faiyum được coi là một trong những thành phố cổ xưa nhất của Ai Cập nói riêng và toàn châu Phi nói chung với niên đại từ năm 4.000 TCN thành phố từng là một phần trong khu vực cổ Crocodilopolis, trung tâm quan trọng nhất của Sobek, nơi thờ thần cá sấu. Con cá sấu thiêng Petsuchos được trang trí bằng vàng và đá quý, chính là vật thiêng liêng của người dân thành phố này.

Faiyum từng trải qua nhiều tên gọi trong lịch sử tồn tại của mình. Sau khi thành phố rơi vào tay của vua Ptolemies thành phố đã được đổi tên thành Ptolemais Euergetis. Rồi dưới thời vua Ptolemy Philadelphus, ông đã đổi tên nơi này thành Arsinoe để tôn vinh Arsinoe II của Ai Cập em gái và vợ của ông trong suốt thế kỷ thứ 3 TCN.

Nằm ở phía tây nam Cairo thành phố Faiyum là một phần của quốc gia Ai Cập cổ đại. Nó được hình thành cách đây khoảng 4.000 năm TCN. Thành phố khá tấp nập với nhiều khu chợ lớn, các nhà thờ Hồi giáo.

Faiyum

Faiyum

12-Beirut - Ai cập

Beirut thủ đô của Lebanon đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử phát triển. Nó được hình thành cách đây khoảng 3.000 năm TCN. Trong khi khai quật các thành phố cổ đại là Phoenicia, Hy Lạp, La Mã, Ả Rập và đế chế Ottoman, các nhà khảo cổ đã có nhiều phát hiện về Beirut.

Thành phố này còn được đề cập trong những bức thư của các pharaoh Ai Cập. Beirut Lebanon có người sinh sống từ 3.000 năm trước Công Nguyên. Tài liệu lịch sử ghi chép đầu tiên về Beirut có từ thế kỷ 14 trước Công Nguyên chính là những lá thư của các Pharaoh, Ai Cập.

Hiện nay Beirut vẫn được xem là một thủ đô hùng mạnh của đất nước Lebanon. Trong nhiều thập kỷ Beirut đã là trung tâm ngân hàng của khu vực Trung Đông, nhưng thành phố đã bị tàn phá trong Nội chiến Liban (1975-1990). Sau chiến tranh thành phố bắt đầu quá trình xây dựng lại chậm chạp.

Đầu thế kỷ 21 nền kinh tế của Beirut đã phục hồi, những chứng tích của sự tàn phá chiến tranh đã dần biến mất. Kể từ sau chiến tranh Beirut đã nỗ lực lấy lại vị trí trung tâm thương mại và ngân hàng ở Trung Đông. Thành phố có các mặt hàng xuất khẩu như: Lụa, vải bông, trái cây, da sống, gia cầm, lông cừu.

Thành phố nhập khẩu vật liệu xây dựng, hàng quần áo, thực phẩm. Ngành xây dựng bùng nổ sau cuộc chiến khi thành phố tái thiết. Beirut được kết nối giao thông qua sân bay quốc tế Beirut. Ngoài ra thành phố còn có các đường bộ nối với Damascus Syria và các thành phố Trung Đông khác. Beirut đã lấy lại được vị trí trung tâm thương mại khu vực của mình. Beirut đã đăng cai Hội nghị thượng đỉnh khối Pháp ngữ (Francophonie) và Hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Ả Rập năm 2002.

Năm 2007 Beirut đăng cai tổ chức lễ kỷ niện Le Prix Albert Londres trao giải cho các phóng viên khối Francophone xuất sắc hàng năm. Thành phố sẽ tổ chức Ngày Pháp ngữ (Jeux de la Francophonie năm 2009). Beirut đang xem xét xin ứng cử đăng cai Thế vận hội mùa Hè 2024.

Beirut

Beirut

13-Tyre - Lebanon

Thành phố Tyre Lebanon là di sản thế giới được tổ chức UNESCO công nhận. Vào khoảng năm 2.750 TCN thành phố được hình thành. Năm 332 TCN vua Alexander đại đế đã chiếm đóng và biến nơi này thành một tỉnh của người La Mã. Herodotus người đã đến thăm Tyre khoảng 450 trước Công nguyên đã viết rằng theo các linh mục, thành phố được thành lập vào khoảng năm 2750 trước Công nguyên, như một nơi có tường bao quanh đất liền, bây giờ được gọi là Paleotyre (Old Tyre).

Bằng chứng khảo cổ học đã chứng thực thời điểm này. Các cuộc khai quật cũng đã phát hiện ra rằng đã có một số khu định cư vào khoảng năm 2900 trước Công nguyên nhưng chúng đã bị bỏ hoang. Týros - hoặc Sour hoặc Tyre - là thành phố nằm ở tỉnh Nam của Liban. Thành phố nằm trên phần đất nhô ra Địa Trung Hải và cách thủ đô Beirut khoảng 80 km về phía nam. Tên của thành phố mang nghĩa là "đá" do thành phố được xây dựng trên thành tạo địa chất là đá. Týros vốn là đô thị cổ của người Phoenicia.

Tyre Lebanon

Tyre Lebanon

14-Kirkuk - Iraq

Nằm cách Baghdad khoảng 150 dặm về phía bắc là thành phố Kirkuk của Iraq. Được hình thành vào năm 2.200 TCN, hiện nay Kirkuk là trung tâm của ngành công nghiệp dầu mỏ.

Kirkuk là một thành phố ở Iraq đóng vai trò là thủ đô của Tỉnh. Kirkuk nằm cách Baghdad 238 km về phía bắc. Kirkuk nằm trong một khu vực rộng lớn với dân số vô cùng đa dạng và đa ngôn ngữ trong nhiều thế kỷ.

Kirkuk của Iraq

Kirkuk

15-Susa - Iran

Đây là một trong những thành phố quan trọng nhất Cận Đông. Nó nằm ở phía dưới dãy Zagros cách khoảng 250 km (160 mi) về phía đông của sông Tigris, giữa các sông Karkheh và Dez. Địa điểm này hiện tại bao gồm ba gò khổng lồ, có diện tích khoảng một kilômét vuông được gọi là Apadana, Acropolis và Ville Royale.

Thị trấn hiện đại Shush ngày nay nằm trên khu vực của Susa cổ đại. Shush cũng là thủ phủ hành chính của huyện Shush tỉnh Khuzestan. Nó cũng được xác định là Shushan được nhắc đến trong Sách Esther và các sách Kinh Thánh khác.

Susa cổ đại

Susa cổ đại

16-Sidon - Lebanon

Một số nghiên cứu cho thấy Sidon, Lebanon có con người đến định cư từ năm 6.000 trước Công Nguyên và là thành phố cổ quan trọng nhất của nền văn minh Phoenician. Sidon thường bị nhiều đế chế khác đánh chiếm như Ai Cập, Hy Lạp, La Mã cổ đại, Ottoman...

Thành phố Sidon Lebanon được cho là nơi chúa Jesus và thánh Paul từng đặt chân đến. Thậm chí Alexander Đại đế đã đánh chiếm thành phố này vào năm 333 TCN. Sidon được cho là có người ở liên tục kể từ năm 4000 TCN. Đây cũng là thành phố cổ quan trọng nhất của nền văn minh Phoenician.

Sidon

Sidon

17-Erbil - Iraq

Erbil còn được viết là Arbil hay Irbil là thủ phủ của Kurdistan thuộc Iraq. Nó nằm cách thủ đô Baghdad chừng 350 kilômét về phía bắc. Tỉnh Erbil mà thành phố nằm trong có tổng dân số 1,61 triệu người tính đến năm 2011. Nếu một khu dân cư là nơi con người tìm đến tạo lập cuộc sống lâu dài và không dời đi chỗ khác thì có lẽ khu dân cư cổ xưa nhất thế giới nằm ở Cổ thành Erbil (Iraq) đã xuất hiện từ khoảng 7.000 đến 10.000 năm.

Suốt một thời gian dài quan hệ đối ngoại khép kín và chiến tranh ở Iraq khiến rất ít người biết đến cái tên Cổ thành Erbil. Nhưng từ đầu năm nay khi Uỷ ban Di sản thế giới của UNESCO đầu tư khảo sát sơ bộ Cổ thành Erbil thì đây lại trở thành thiên đường của các nhà khảo cổ và sử học.

Cổ thành nằm gọn trong lòng thành phố Erbil có dân số khoảng 3.000 người, 20% trong số họ là hậu duệ của những cư dân Cổ thành Erbil gốc. Họ sống trong khoảng 620 căn nhà cổ với tường gạch, xà rầm gỗ và mái lợp bùn. Những căn nhà này có 1 hoặc 2 tầng, một số căn nhà có cả tầng hầm. Phần lớn dân cư Cổ thành Erbil nghèo khổ, thu nhập thấp. Những xáo trộn nội bộ ở Iraq và sự quên lãng đã giữ chân cư dân Cổ thành Erbil ở lại trong những căn nhà gạch tồi tàn, không điện nước cho đến tận bây giờ.

Erbil

Erbil

18-Balkh - Afghanistan.

Balkh là thị trấn ở tỉnh Balkh của Afghanistan, cách tỉnh lỵ Mazar-e Sharif 20km về phía tây bắc, cách sông Amu Darya và biên giới Uzbekistan 74km về phía nam. Đây là trung tâm Phật giáo, Hồi giáo và Hỏa giáo thời cổ đại và là một trong các thành phố lớn của Khorasan. Dấu tích xuất hiện của con người ở Balkh từ 1.500 năm trước công nguyên. Ở thời đó thành phố Balkh rất nổi tiếng, Hi Lạp cổ đại hay La Mã. Đây là vùng đất trung đông bí ẩn và giàu có. Balkh được xem là một trong những cái nôi của các nền văn hóa Ả Rập.

Thành phố Balkh vẫn còn tồn tại cho tới hiện nay nó vẫn giữ được một trong những ngành nghề truyền thống là dệt may. Rất nhiều nền văn hóa, ngành công nghiệp và đế chế ra đời từ thành phố này, kể cả đế chế Ba Tư.

Balkh

Balkh

Những thành phố lâu đời nhất thế giới có một sức hút lớn đối với khách du lịch bởi vẻ đẹp cổ điển, đậm chất lịch sử và giàu giá trị văn hóa. Có thể nói đây là những cái nôi của nền văn minh nhân loại./.

   Thảo Sâm -TH