Quảng Bình – Cần làm rõ hoài nghi về việc nguồn vật liệu công trình không đảm bảo, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân, ảnh hưởng đến môi trường xây dựng?

MTXD – Vừa qua, Tạp chí điện tử Môi trường Xây dựng nhận được thông tin về việc đầu tư công “Xây lắp tuyến Km0-Km3+700 và cầu vượt Km0+430 , dự án thành phần 1: Đầu tư xây dựng QL 12A đoạn tránh thị xã Ba Đồn thuộc dự án xây dựng cải tạo nâng cấp QL 12A đoạn tránh Ba Đồn và đoạn tránh Sông Gianh” có dấu hiệu sử dụng sai nguồn VLXD, đổ thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh, chất lượng công trình và gây thất thoát ngân sách nhà nước?

Xét thấy là một cơ quan báo chí chính thống, được đọc giả tin cậy, đồng thời căn cứ vào:Tại điểm c, d khoản 2 điều 4 quy định  Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí tại Luật Báo chí năm 2016 quy định;  căn cứ Tại khoản 1 điều 14 quy định về quyền yêu cầu cung cấp thông tin tại  Luật phòng, chống tham nhũng 2018, đồng thời thực hiện chức năng, nhiệm vụ là diễn đàn phản biện chính sách về vấn đề môi trường xây dựng chúng tôi đã tiến hành tìm hiểu, phân tích hồ sơ, tài liệu về dự án này thì ghi nhận một số vấn đề như sau:

Quyết định phê duyệt cho đơn vị trúng thầu

Dự án thành phần 1: Đầu tư xây dựng Quốc lộ 12A đoạn tránh thị xã Ba Đồn thuộc Dự án Xây dựng cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 12A đoạn tránh Ba Đồn và đoạn tránh nhà máy xi măng Sông Gianh. Dự án do Sở Giao thông vận tải Quảng Bình làm chủ đầu tư. Dự án được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt tại Quyết định số 408/QĐ-BGTVT ngày 30/3/2022.

Theo đó tại Gói thầu số 11: Xây lắp đoạn tuyến Km0 - Km3+700 và cầu vượt Km0+430 do Liên danh Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng thương mại Trường Thành – Công ty TNHH Đầu tư xây dựng tổng hợp 568 – Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng công trình 3 trúng thầu với giá 151.654.212.412 đồng (giảm 271,6 triệu đồng – Tương đương 0,17% so với giá dự toán gói thầu: 151.925.843.000 đồng).

Ngoài ra nguồn gốc k95 và k98 đất sử dụng trong dự án có dấu hiệu lấy sai điểm mỏ (hợp đồng nguyên tắc khác với hóa đơn) ? Đất bãi thải (đất chưa bóc phong hóa) của dự án này hiện tại không được tập kết đúng nơi quy định và còn được sử dụng sai mục đích? Việc không tuân thủ các quy định về vận chuyển, lưu trữ đất nguyên thổ tại bãi thải mà sử dụng sai mục đích có gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng nhiều đến chất lượng công trình và cũng như ngân sách nhà nước?

Quyết định phê duyệt cho đơn vị trúng thầu

Căn cứ Luật Xây Dựng năm 2014; Nghị định số 46/2015/NĐ-CP quy định về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng (sau đây viết là Nghị định 46/2015/NĐ-CP) và Thông tư số 26/2016/TT-BXD quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng (gọi tắt là thông tư số 26/2016/TT-BXD), đã quy định về hoạt động xây dựng mà nội hàm là các công việc xuyên suốt từ chủ trương đầu tư đến kết thúc tuổi thọ công trình. Để đưa dự án từ một ý tưởng ban đầu thành hiện thực thông thường phải trải qua bảy giai đoạn cơ bản: Nghiên cứu lập dự án; Tính toán và thiết kế kỹ thuật; Cung cấp vật tư, thiết bị; Thực hiện thi công xây dựng; Vận hành thử và hoàn chỉnh; Đưa vào khai thác sử dụng công trình và bảo trì; Xử lý công trình khi đã hết tuổi thọ thiết kế cho nên việc đảm bảo chất lượng dự án, chất lượng nguồn vật liệu xây dựng là phần không thể tách rời đến môi trường xây dựng. Một trong số các khâu này để xảy ra vấn đề thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công trình, môi trường sống, môi trường xây dựng và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân khi sử dụng.

Như vậy tại dự án này có tuân thủ đầy đủ các quy định về môi trường xây dựng? Có biện pháp không phát tán bụi, nhiệt, tiếng ồn, độ rung, ánh sáng vượt mức cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường; Việc vận chuyển vật liệu, chất thải trong hoạt động xây dựng phải được thực hiện bằng phương tiện phù hợp, bảo đảm không làm rò rỉ, rơi vãi, gây ô nhiễm môi trường hay không? Nguồn Chất thải rắn, phế liệu còn giá trị sử dụng được tái chế, tái sử dụng theo quy định; đất, đá, chất thải rắn từ hoạt động xây dựng được tái sử dụng làm vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng theo quy định hay không? Việc sử dụng nguồn đất K95 và K98 không đúng điểm mỏ, chưa được làm thí nghiệm có ảnh hưởng đến chất lượng công trình và gây thất thoát ngân sách nhà nước hay không?

Hình ảnh tại hiện trường dự án

Lý giải về việc về biểu hiện thất thoát ngân sách Nhà nước là 10.396.563.248 đồng – Mười tỷ ba trăm chín mươi sáu triệu năm trăm sáu mươi ba nghìn hai trăm bốn mươi tám đồng), Ông Nguyễn Ngọc Quý – Giám đốc Ban quản lý dự án Sở Giao thông Vận tải Quảng Bình giải thích rằng: Về vấn đề chênh lệch giữa 151 tỷ và 141 tỷ sau chấm điểm là vì Ban được giao quản lý dự án và triển khai ký hợp đồng, Ban chỉ thực hiện theo đúng như giá trị trúng thầu được phê duyệt của chủ đầu tư.

“Giá trị trúng thầu trong quyết định phê duyệt giá trúng thầu ghi bao nhiêu thì bên A ký hợp đồng là bấy nhiêu. Trong 141 tỷ đó không có chi phí dự phòng, chi phí dự phòng của gói thầu này là hơn 10 tỷ, trong quá trình thực hiện gói thầu có phát sinh thì sử dụng chi phí dự phòng. Cho nên giá dự phòng không đưa vào giá đánh giá của tổ chấm thầu, cho nên giá Ban ký hợp đồng là bao gồm cả giá đánh giá trúng thầu và chi phí dự phòng” – Ông Quý phân tích.

Tuy nhiên, theo Khoản 5 Điều 14 Thông tư số 09/2019/TT-BXD của Bộ Xây dựng: Chi phí dự phòng cho yếu tố khối lượng công việc phát sinh được tính bằng tỷ lệ phần trăm (%) trên tổng chi phí gói thầu trước chi phí dự phòng. Trường hợp đối với những gói thầu khối lượng các công việc được xác định cụ thể, chính xác thì chủ đầu tư quyết định tỷ lệ dự phòng cho yếu tố khối lượng phát sinh và không vượt quá 5%. Vậy nhưng, tại gói thầu này, theo Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, giá trị của chi phí dự phòng đã vượt quá 5% (10.396.563.248 đồng – Tương đương 7% giá dự toán gói thầu).

Đáng nói hơn, phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường Xây dựng có đặt lịch làm việc về vấn đề trên thì vào ngày 27/7/2023, cho đến ngày 16/8/2023 thì Ban quản lý dự án sở GTVT tỉnh Quảng Bình mời phóng viên vào làm việc. Tại buổi làm việc ông Quý có đưa PV 03 phong bì dán kín, không biết nhằm mục đích gì và bên trong có gì nhưng PV kiên quyết không nhận do đã được cung cấp đầy đủ chế độ theo quy định của tòa soạn thì ngay sau đó xuất hiện 04  người ập vào văn phòng làm việc? Vậy động cơ, mục đích của việc đưa phong bì cho PV nhằm mục đích gì? Hối lộ hay bẫy phóng viên?.

Để đảm bảo tính khách quan, đa chiều theo những thông tin phản ánh của độc giả, đồng thời cũng thực hiện bài trừ hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực như đúng tinh thần chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư cũng như nâng cao vai trò giám sát, phản biện của báo chí trong các vấn đề xã hội, đồng thời tránh thất thoát ngân sách nhà nước cũng như đảm bảo vấn đề về môi trường xây dựng trong các dự án đầu tư công, chúng tôi kính đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra những vấn đề trên để đảm bảo tính khách quan, công khai minh bạch trong các dự án đầu tư công của nhà nước đảm bảo lòng tin cho doanh nghiệp và người dân.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

PV