Thành phố giữa trùng khơi

MTXD - Là huyện đảo có địa bàn quan trọng về mặt quốc phòng, đồng thời là chốt tiền tiêu, án ngữ một trong những hướng vươn ra biển Đông, huyện đảo ấy đã đổi thay đáng kể và hướng đến xây dựng thành phố giữa tiền tiêu sóng dữ.

Thiên đường vẫy gọi

Nắng vàng rực rỡ trên cầu cảng sau những ngày đông giá ướt, từng đoàn khách du lịch và người dẫn đến đảo trên những chuyến tàu cao tốc hồ hởi bước chân lên những con đường khang trang nơi hòn đảo du lịch đang phát triển từng ngày. Nụ cười của bà lão bán hành tỏi đặc sản Lý Sơn ngay cổng chào bước chân lên đảo như lời chào của người dân xứ đảo ngàn đời với du khách từ khắp nơi. So với cách đây 30 năm, khi thành lập huyện đảo Lý Sơn, cuộc sống người dân xứ đảo tiền tiêu này đã đổi thay rất nhiều.

 Lý Sơn đang nỗ lực hoàn thiện các tiêu chí môi trường, các trục đường thông minh, hệ thống cảnh quan trên đảo để sớm đạt chuẩn đô thị loại IV.

Số lượng du khách trong và ngoài nước đến với Lý Sơn ngày càng tăng nhanh.

Lão Dương Kiên (75 tuổi) người gánh nước cuối cùng ở Lý Sơn cười sáng khoái, tiếng cười như át đi tiếng gió biển ầm ào thổi trong nắng. Lão bảo, cả đời ở đất đảo này, lão đã chứng kiến sự đổi thay hằng ngày của người và đất, của cây hành cây tỏi, của hang đá hay núi lửa, của rạn san hô hay từng cụm rong biển. Năm 1993, huyện đảo Lý Sơn được thành lập theo Quyết định số 337/HĐBT ngày 21/9/1992 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ), trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số 02 xã Bình Vĩnh, Bình Yến thuộc huyện Bình Sơn, sau đó 2 xã này được đổi tên xã thành An Vĩnh, An Hải và thành lập thêm một xã An Bình. Trong trí nhớ của lão ngày ấy, những con đường trên đảo đều lấm lem cát và vỏ ốc vỏ sò, những mép sóng là từng tảng đá đủ hình thù vướng những cụm rong biển, trong những ngôi làng trên xứ đảo này chỉ lúp xúp mái tranh mái lá, nhà xây hay nhà mái ngói đếm chưa hết một bàn tay. Đêm xuống, vi vu trong gió biển là tiếng réo rắt của bàng vuông cùng tiếng thủ thủ của biển, le lói những ánh đèn dầu trong bạt ngàn đêm. Đời sống người dân chỉ đủ ăn, và khó có tích lũy vì chủ yếu mượn ngọn sóng để ra khơi đánh cá.

 Điện lưới quốc gia với hệ thống cáp ngầm xuyên biển đã giúp Lý Sơn phát triển mạnh mẽ.

 Đến năm 2045, huyện đảo Lý Sơn được quy hoạch sẽ lên thành phố biển, có sân bay hơn 150 ha và cảng biển, để phát triển du lịch và dịch vụ.

Lão gánh nước Dương Kiên kể, như mạch nguồn dòng nước tự tuôn ra, với những khốn khó một thời, với những hy vọng một thời, với những nhịp điệu lên xuống như khúc nhạc du dương của biển khi kể về đổi thay đáng mừng trong 30 năm qua. Cùng với lão Kiên, lão ngư Huỳnh Văn Vạn (Thôn Tây, An Vĩnh) cũng hào sảng, rằng mấy đời bám biển, chưa bao giờ ngư dân Lý Sơn lại có thể nâng cao giá trị sản lượng những loại hải sản của biển cả như thế. Đường sá được xây dựng, kè biển, bến cảng, điện lưới quốc gia được đầu tư bằng hệ thống cáp ngầm xuyên biển, du khách nườm nượp kéo ra đảo, người dân ngoài đi biển và trồng hành tỏi thì làm thêm du lịch, thu nhập tăng hẳn lên và nhà cửa người dân được kiên cố toàn bộ để chống lại thiên tai, bão gió.

Nếu như cách đây hơn chục năm về trước, mỗi khi nhắc về Lý Sơn, người ta sẽ hình dung khung cảnh một hòn đảo xa xôi, thiếu thốn trăm bề, hạ tầng cơ sở vừa yếu lại vừa thiếu, thiếu thốn điện nước, phương tiện, dịch vụ cũng dần bị chìm vào quá khứ. Thay vào đó là những dãy nhà cao tần khang trang hiện đại, những con đường rộng rãi, thênh thang tấp nập du khách, những con tàu cao tốc kéo còi, nhả khói trên nền biển xanh thẳm tấp nập,hối hả đưa đón du khách đến với đảo tiền tiêu là hình ảnh trở nên quen thuộc đối với người dân nơi này.

Giao thông vận tải đường bộ được nhựa hóa, bê tông hóa, cứng hóa, tạo điều kiện thuận cho việc du khách đi lại và vận chuyển hàng hóa.

Và chẳng biết tự bao giờ, Lý Sơn lại trở thành một điểm du lịch “hot” của biển đảo miền trung, được gọi là đảo ngọc của miền trung, tương tự như Phú Quốc ở phương Nam. Một con số “giật mình” nhưng lại đầy ngưỡng mộ, đó là nếu so với 10 hay 20 năm trước khi Lý Sơn chưa bắt nhịp với du lịch, thì lượng du khách hàng năm 8.800 lượt khách (năm 2010) thì đến năm 2022 đã tăng lên 265.000 lượt khách, tăng gấp gần 27 lần. Trong những năm qua, ngành kinh tế du lịch của huyện không ngừng phát triển, các điểm du lịch được đầu tư, các di tích lịch sử, văn hóa được trùng tu, tôn tạo, các thắng cảnh thiên nhiên từng bước khám phá, các công trình phục vụ du lịch từng bước được đầu tư xây dựng, trong đó nổi bật như: Xây dựng Nhà trưng bày Hoàng Sa kiểm quản Bắc hải; xây dựng và nâng cấp Cột cờ Tổ quốc tại đỉnh núi Thới Lới; khôi phục và trưng bày bộ xương cá Ông tại Lăng Tân; xây dựng quảng trường trung tâm huyện…Nhờ vậy, số lượng du khách trong và ngoài nước đến với Lý Sơn ngày càng tăng nhanh. tốc độ tăng trương bình quân giai đoạn 2017 - 2020 đạt 23,3%, tỷ trọng ngành du lịch đến năm 2022 chiếm gần 50% tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện. Ngành kinh tế du lịch được xác định là mũi nhọn của huyện.

Các điểm du lịch được đầu tư, các di tích lịch sử, văn hóa được trùng tu, tôn tạo, các thắng cảnh thiên nhiên từng bước khám phá.

Và khi nói đến Lý Sơn, có những thứ đã được “đóng đinh” trong tâm trí nhiều người, đó là du lịch biển đảo, là đặc sản Lý Sơn với hành tỏi, là những câu chuyện về văn hóa, về chủ quyền tổ quốc, là các thắng cảnh thiên nhiên và thủy hải sản đặc hữu như rong mơ, san hô...điều đó đã cuốn hút rất nhiều du khách trong nước và quốc tế tìm tới khi thiên đường giữa trùng khơi miền trung này vẫy gọi. Nhưng, có một điều khiến người dân Lý Sơn có thể tự hào thêm nữa, ấy là việc huyện đảo này được đầu tư xây dựng thành phố biển. Một thành phố biển đặc biệt giữa tiền tiêu tổ quốc, một thành phố biển xinh đẹp giữa sóng bạc khơi xa.

Thành phố giữa trùng khơi

Hôm nghe tin trên đài báo, về việc chính phủ quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2045. Trong đó, diện tích đảo Lý Sơn khoảng 1.492 ha (hiện trạng phần đảo nổi và không gian phát triển mới), diện tích mặt nước (vùng biển) khoảng 10.711 ha. Đặc biệt, quy hoạch khoảng 608 ha xây dựng cảng, sân bay và các trung tâm dịch vụ hậu cần, logistic. Về định hướng phát triển đô thị, phấn đấu đến năm 2025, huyện Lý Sơn đạt một số tiêu chí cơ bản của đô thị loại IV. Giai đoạn 2026 - 2035, huyện Lý Sơn phấn đấu đạt tiêu chí đô thị loại IV. Bước sang giai đoạn 2036 – 2045 hoàn thiện đồng bộ cơ sở hạ tầng nâng cao cho các đô thị, hướng tới thành lập TP Lý Sơn trực thuộc tỉnh Quảng Ngãi. Đối với đảo Bé (huyện đảo Lý Sơn), sẽ phát triển các khu dân cư mới theo hướng kết hợp ở và khai thác phục vụ du lịch. Định hướng phát triển thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng đẳng cấp quốc tế, khai thác và sử dụng bền vững không gian và tài nguyên biển phục vụ phát triển du lịch. Nhiều người như lão kiên, lão ngư tên Vạn, và hàng chục ngàn người dân đất đảo này biết tin ấy đã hy vọng lắm.

Hàng chục khách sạn 2-3 sao và 4 sao với hệ thống nhà nghỉ, homstay đảm bảo phục vụ lưu trú cho khoảng từ 3.000- 4.000 du khách lưu trú hàng ngày.

Hơn 30 năm từ khi được thành lập, đảo Lý Sơn đã bừng giấc. Điện ra đảo là nguồn năng lượng thúc đẩy mọi mặt đời sống. Trong 30 năm qua, kinh tế của huyện Lý Sơn có sự phát triển rõ nét, tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế năm 2022, đạt 2.061 tỷ đồng, tăng gần 24 lần so với năm 1993. Đến nay có 7 tàu cao tốc phục vụ tuyến Sa kỳ - Lý Sơn, 16 ca nô phục vụ tuyến đảo Lớn - đảo Bé, 4 cảng biển được đầu tư đi vào hoạt động. Hệ thống giao thông trên đảo được kết nối thông suốt với các điểm du lịch, cảng biển và đến tận đồng ruộng. Tiềm năng du lịch của hòn đảo thiên đường giữa biển cũng thực sự được đánh thức. Phát triển du lịch, đảo Lý Sơn đã xuất hiện nhiều hơn các dịch vụ cao cấp, với 17 khách sạn trong đó có nhiều khách sạn 2-3 sao và 4 sao, 53 nhà nghỉ và 65 homstay với tổng số gần 1.100 phòng đảm bảo cho khoảng từ 3.000- 4.000 du khách lưu trú hàng ngày giúp nâng cấp được chất lượng ngành du lịch đất đảo. Các khu nhà cao tầng, nhà hàng, khách sạn, nhà ở kiên cố, các dịch vụ phục vụ du lịch lần lượt mọc lên nhanh chóng, giao thông đi lại thuận tiện. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện liên tục tăng hằng năm từ 10% - 13%, có thời điểm lên tới 23%, đời sống nhân dân thay đổi mạnh mẽ trên tất cả các phương diện. Thu nhập bình quân đầu người tăng hơn 192 lần so với 30 năm trước, ước đạt 37,5 triệu đồng/người/năm.

 Lý Sơn là huyện đảo tiền tiêu của đất nước, có vai trò đảm bảo an ninh chủ quyền quốc gia trên biển, đồng thời huyện có nhiều tiềm năng, lợi thế trên nhiều phương diện.

Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn Phạm Thị Hương, cho biết, tuy ngành du lịch tại đây có phát triển nhưng huyện đảo còn rất nhiều khó khăn. Người dân phải đối mặt với tình trạng nước ngọt khan hiếm; hàng hóa, lương thực đều phải chuyển từ đất liền ra nên giá cả cao. Mùa mưa bão, huyện đảo thường xuyên bị cô lập với đất liền. “Việc phát triển hạ tầng thương mại dịch vụ phải hài hòa, giữ được cảnh quan thiên nhiên, di tích văn hóa lịch sử và tạo công ăn việc làm cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, mang lại cuộc sống cho người dân tốt hơn, chất lượng hơn. Huyện đang nỗ lực hoàn thiện các tiêu chí môi trường, các trục đường thông minh, hệ thống cảnh quan trên đảo để sớm đạt chuẩn đô thị loại IV”, bà Hương chia sẻ.

Với tiềm năng về du lịch, với hướng mở của các chính sách phát triển huyển đảo, cùng với đó là tiềm năng về phát triển kinh tế hàng năm, khát vọng của Lý Sơn là xây dựng huyện đảo trở thành đô thị biển văn minh, hiện đại. Để cụ thể hóa khát vọng này, Lý Sơn đang kêu gọi các nhà đầu tư có tiềm năng, có tiềm lực thực hiện quy hoạch bài bản, đầu tư hạ tầng dịch vụ chuyên nghiệp để người dân được hưởng lợi từ việc tham gia vào làm kinh tế.

Ông Dương Kiên, người gánh nước thuê cuối cùng ở Lý Sơn cũng khiến nhiều du khách thích thú với du lịch xứ đảo.

Đêm Lý Sơn rực rỡ ánh điện, du khách đi lại tấp nập trên những con đường, trên mặt biển lấp lóa ánh đèn của những chiếc thuyền đánh bắt hải sản. Những lão ông lão bà ngồi thảnh thơi ngắm người qua lại. Hình như, trong mắt họ đang mường tượng về khung cảnh của một thành phố biển sầm uất hơn bây giờ nữa, nơi mà hằng ngày những chuyến bay đưa khách đến khách đi từ sân bay rộng hơn 150ha trên đảo, hay tiếng nổ giòn giã của những chiếc tàu cao tốc đầy ắp du khách lướt trên mặt sóng, những nhà hàng khách sạn vang tiếng cười, hay những loại hình du lịch cao cấp trên biển được triển khai và người dân xứ đảo sẽ tự hào xưng danh rằng mình là “người ở phố” với du khách xa gần.

Chỉ 20 năm nữa, điều ấy chắc sẽ xảy ra, như cách khẳng định chắc nịch của những người trẻ tuổi ở đảo này khi tôi hỏi về viễn cảnh phố biển giữa trùng khơi, những người trẻ ấy đã mạnh dạn nói rằng sẽ làm, sẽ cố gắng hết sức để xứ đảo này trở thành đô thị biển. Chính sách đã có, hướng đã mở, chính quyền và người dân cùng đồng lòng, tương lai ấy sẽ không xa nữa.

Tiêu Dao