Tổng kết nghiên cứu sử dụng bùn thải của nhà máy xử lý nước thải để thay thế một phần nguyên liệu sản xuất gạch đất sét nung

MTXD - Ngày 12/10, Viện Vật liệu Xây dựng cùng các đơn vị có liên quan đã tổ chức họp tổng kết đánh giá dự án “Nghiên cứu sử dụng bùn thải xử lý nước của Công ty cổ phần phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối để sản xuất gạch đất sét nung”.

Hội nghị có sự tham gia của Hội đồng KHCN chuyên ngành đánh giá dự thảo Báo cáo tổng kết dự án gồm 7 thành viên đã được thành lập ngày 4/10. Cùng tham dự có chủ nhiệm đề tài; đại diện các đơn vị có liên quan đến dự án nghiên cứu. Hội nghị đã phân tích, đánh giá một cách khách quan những ưu điểm cũng như chỉ ra một số tồn tại của dự án khi đưa vào triển khai thực tế.

Toàn cảnh hội nghị

Theo đó, dự án “Nghiên cứu sử dụng bùn thải xử lý nước của Công ty cổ phần phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối để sản xuất gạch đất sét nung” có sự tham gia của 4 bên bao gồm: Viện Vật liệu Xây dựng - Đơn vị nghiên cứu; Công ty CP phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối - Chủ nguồn thải cung cấp bùn cho việc nghiên cứu; Công ty CP Công nghệ Xanh Quang Minh - Công ty vận chuyển đến nơi xử lý và Nhà máy gạch Đông Dương 3 - Công ty TNHH thương mại và sản xuất vật liệu xây dựng Đông Dương 3 - Nơi sản xuất thực nghiệm, sản xuất gạch.

Chủ tịch hội đồng PGS.TS. Lê Trung Thành - Viện trưởng Viện vật liệu xây dựng phát biểu ý kiến tại Hội nghị

Dự án được triển khai thực hiện nhằm mục tiêu nghiên cứu sử dụng bùn thải thay thế một phần đất sét với tỷ lệ lớn nhất có thể trong phối liệu sản xuất gạch đất sét nung vẫn đáp ứng theo TCVN 1451:1998; đồng thời xây dựng dự thảo tiêu chuẩn cơ sở bùn thải sử dụng làm nguyên liệu cho gạch nung.

Xử lý bùn thải thành nguyên liệu cho gạch nung

Gạch nung là vật liệu xây dựng truyền thống và nhu cầu sử dụng để xây rất lớn. Nguyên liệu sản xuất gạch chủ yếu là đất sét dẻo, đất nông nghiệp, nguồn này đang dần cạn kiệt. Chúng được sản xuất theo phương pháp tạo hình dẻo, đây là phương pháp đơn giản và phổ biến. Thực tế hiện nay cho thấy, nhu cầu về gạch nung vẫn luôn tăng và chưa thể thay thế trong trước mắt. Kéo theo đó là nhu cầu lớn về nguồn nguyên liệu, đặt ra bài toán tìm nguồn nguyên liệu thay thế, khi nguyên liệu là phế thải được sử dụng vừa giúp bảo vệ môi trường vừa thực hiện chính sách phát triển kinh tế bền vững, kinh tế tuần hoàn.

Ths. Nguyễn Văn Trung - PGĐ Trung tâm Gốm sứ thuỷ tinh - Viện Vật liệu xây dựng đang thuyết trình tổng kết để tài “Nghiên cứu sử dụng bùn thải xử lý nước của Công ty Cp phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối để sản xuất gạch đất sét nung”

Trong đó bùn thải quy khô từ quá trình xử lý nước của nhà máy dệt, nhuộm chứa chủ yếu là chất hữu cơ, chiếm khoảng 50%: các hợp chất mang màu sử dụng trong quá trình nhuộm, dệt và bản thân sợi vải còn lại là các oxit, muối kim loại trong quá trình hóa lý keo tụ bùn. Các oxit này có sự biến thiên về thành phần và tỷ lệ, nhiều về số lượng nhưng chiếm tỷ lệ khối lượng nhỏ. Các oxit này tuy không phải thành phần chính của gạch đất sét nung khi đưa vào phối liệu có thể đóng vai trò là phụ gia trợ chảy, tăng cường độ cho viên gạch. Đồng thời lượng chất hữu cơ cũng cung cấp một phần nhiệt lượng bổ sung cho quá trình nung gạch.

Do đó, việc đưa bùn thải làm nguyên liệu sản xuất gạch đất sét nung là phù hợp và có tính thực tiễn cao, vừa giúp xử lý lượng bùn, giảm nguy cơ ô nhiêm môi trường, vừa giúp tiết kiệm nguyên liệu, nhiên liệu cho quá trình sản xuất.

Mẫu bùn thải được lấy từ Công ty Cổ phần phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối.  Tiến hành thực nghiệm sản xuất thành công tại nhà máy sản xuất gạch công nghệ dẻo và bán dẻo Đông Dương III của Công ty TNHH Thương mại và sản xuất vật liệu xây dựng Đông Dương III.

Nhiệt độ nung được lựa chọn trong khoảng 950 – 1000 độ C, chế độ đốt bình thường như nung gạch đất sét.

Định kỳ 3 tháng/ lần ,Công ty CP phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối luôn chú trọng việc kiểm định nguồn thải để nắm bắt kịp thời nhằm đảm bảo tính ổn định đầu ra của Bùn thải.

Kết quả thử nghiệm an toàn môi trường khi sử dụng 10% bùn trong phối liệu sản xuất gạch đã chỉ ra các thông số CO_x, NO_x, SO_x đều rất thấp theo QCVN 19:2019/BTBMT và đều giảm so với khi sản xuất không có bùn.

Hiệu quả kinh tế, giảm ô nhiêm môi trường

Xuất phát từ kết quả nghiên cứu, Hội nghị đã đưa ra kết luận về tính khả thi khi đưa dự án vào triển khai thực hiện trong thực tế. Theo đó, có thể thấy, hiệu quả kinh tế của giải pháp xử lý bùn thải xử lý để sản xuất gạch đất sét nung xuất phát từ việc vật liệu chính của gạch nung là bùn thải (không mất chi phí).

Ông Bùi Đình Chung - Giám đốc Nhà máy gạch Đông Dương III (mặc áo màu đen) chia sẻ  tính hiệu quả  trong việc áp dụng bùn thải vào sản xuất gạch đất sét nung tại nhà máy đang thực nghiệm

Bùn ngoài tác dụng như 1 nguyên liệu thì còn tham gia như một nhiên liệu khi bản thân mang nhiệt trị khoảng 2000kcal/kg. Trong sản xuất thực tế tại nhà máy khi xử dụng trong phối liệu giúp giảm khối lượng riêng, tăng cường độ uốn, nén của sản phẩm.

Thiết bị sản xuất không khác nhiều so với các dây chuyền sản xuất gạch đất nung thông thường đang có ở Việt Nam, phụ gia bổ sung được khai thác tại địa phương với chi phí thấp. Như vậy, việc xử lý bùn thải để sản xuất gạch đất sét nung nếu thị trường đầu ra cho sản phẩm có tại địa phương, hoạt động sản xuất đã mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Đối với hiệu quả về môi trường, giải pháp xử dụng bùn thải làm nguyên liệu để sản xuất gạch đất nung giúp làm giảm lượng than sử dụng, giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, giảm phát thải CO₂, sản xuất xanh, thân thiện với môi trường.

Hiệu quả xã hội của giải pháp xử lý triệt để bùn thải nói chung và xử lý bùn thải thành nguyên liệu sản xuất gạch nung tạo ra hiệu quả xã hội to lớn, đồng thời, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống người dân địa phương.

Để giải pháp xử lý bùn thải thành nguyên liệu sản xuất gạch nung đi vào cuộc sống, cần sự chung tay vào cuộc của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan, chính quyền địa phương, sự mạnh dạn của các nhà đầu tư, sự ủng hộ của doanh nghiệp và người dân địa phương thông qua các chính sách về tài chính và khoa học, công nghệ để xử lý bùn thải thành nguyên liệu sản xuất gạch nung.

  HOÀNG HƯƠNG